20 lutego 2024 to data, na którą każdy przedsiębiorca oraz osoby wynajmujące lub wydzierżawiające składniki swojego prywatnego majątku powinny zwrócić szczególną uwagę. Do tego dnia mogą oni dokonać wyboru preferowanej formy opodatkowania na rok 2024
Wśród dostępnych opcji znajduje się m.in. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, co jest szczególnie istotne dla osób czerpiących przychody z najmu czy dzierżawy – zgodnie z art. 9a ust. 6 ustawy o PIT.
Dostępne formy opodatkowania
Przedsiębiorcy stoją przed wyborem między skalą podatkową, liniowym 19-proc. PIT, a ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Natomiast możliwość wyboru karty podatkowej jest ograniczona tylko do kontynuacji, jeśli podatnik korzystał z niej w 2021 roku, co wynika z art. 65 ust. 1 Polskiego Ładu.
Zasady odliczania składek przez przedsiębiorców prowadzących biznes indywidualnie
| Forma opodatkowania | Składki zdrowotne | Składki na ubezpieczenia społeczne | Składka na Fundusz Pracy | Składka na Fundusz Solidarnościowy |
|---|---|---|---|---|
| Skala podatkowa PIT | Brak odliczenia | Koszt uzyskania przychodu lub odliczane od dochodu | Koszt uzyskania przychodu | Koszt uzyskania przychodu |
| Liniowy PIT | Koszt uzyskania przychodu lub odliczane od dochodu, ale nie więcej niż 11 600 zł (w 2024 r.) | Koszt uzyskania przychodu lub odliczane od dochodu | Koszt uzyskania przychodu | Koszt uzyskania przychodu |
| Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych | Połowa składek odliczana od przychodu | Odliczane od przychodu | Brak odliczenia | Brak odliczenia |
| Karta podatkowa | Pomniejszenie podatku o 19 proc. składek | Brak odliczenia | Brak odliczenia | Brak odliczenia |
Szukasz biura rachunkowego dla swojej firmy?
skontaktuj się z nami
Korzyści ryczałtowców z odliczania w 2024 r. od przychodu połowy składki zdrowotnej
| Roczne przychody ryczałtowca | Połowa miesięcznej składki zdrowotnej | Skutek odliczenia od przychodu połowy miesięcznej składki zdrowotnej – 8,5% | 12% | 14% | 15% | 17% |
|---|---|---|---|---|---|---|
| nie przekraczają 60 tys. zł | 419,46 zł : 2 = 209,73 zł | 17,83 zł | 25,17 zł | 29,36 zł | 31,46 zł | 35,65 zł |
| przekraczają 60 tys. zł, ale nie przekraczają 300 tys. zł | 699,11 zł : 2 = 349,56 zł | 29,71 zł | 41,95 zł | 48,94 zł | 52,43 zł | 59,43 zł |
| przekraczają 300 tys. zł | 1258,39 zł : 2 = 629,20 zł | 53,48 zł | 75,50 zł | 88,09 zł | 94,38 zł | 106,96 zł |
Jak dokonać zmiany?
Podstawą dla przedsiębiorców jest skala podatkowa z dwiema stawkami – 12% i 32%. Osoby, które zdecydują się na zmianę formy opodatkowania po wyznaczonym terminie, automatycznie podlegają pod skalę podatkową. Aby zmienić formę opodatkowania, należy złożyć stosowne oświadczenie, co można uczynić w urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem CEIDG. Należy jednak pamiętać o potencjalnych problemach technicznych, które mogą utrudnić ten proces.
Jak prawidłowo rozliczać działalność gospodarczą w 2024 roku?
Przeczytaj nasz tekst na blogu
Co należy wziąć pod uwagę przy wyborze formy opodatkowania?
Decydując się na konkretną formę opodatkowania, przedsiębiorcy powinni analizować nie tylko bezpośrednie korzyści i możliwe odliczenia, ale również kwestie takie jak wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne i zasady jej odliczania. Wybór metody opodatkowania nie wpływa jednak na wysokość składek na ubezpieczenia społeczne.
Ryczałt ewidencjonowany – dla kogo najkorzystniejszy?
Ryczałt ewidencjonowany może okazać się atrakcyjny ze względu na zryczałtowaną składkę zdrowotną oraz możliwość zastosowania niskiej stawki 8,5% dla wielu rodzajów usług. Jednak przy rocznych przychodach przekraczających 300 tys. zł składka zdrowotna znacząco wzrasta, co zmniejsza atrakcyjność tej formy opodatkowania.
Składka zdrowotna od ryczałtowców w 2024 r.
| Roczne przychody ryczałtowca | Miesięczna składka zdrowotna |
|---|---|
| nie przekraczają 60 tys. zł | 419,46 zł |
| przekraczają 60 tys. zł, ale nie przekraczają 300 tys. zł | 699,11 zł |
| przekraczają 300 tys. zł | 1258,39 zł |
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych staje się mniej korzystny, gdy przedsiębiorca nie kwalifikuje się do najniższej stawki, czyli 8,5%. Jeśli zobowiązany jest płacić podatek według wyższych stawek, na przykład 14%, 15% lub 17%, korzyści płynące z tej formy opodatkowania mogą być znacznie zredukowane. Szczególnie widoczne jest to w sytuacji, gdy stawka ryczałtu wynosi 12% – taka sama jak dolna granica skali podatkowej w PIT. Rozliczając się na zasadach ogólnych, podatnicy mają możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodów, co jest niedostępne w przypadku ryczałtu. W rezultacie bardziej opłaca się płacić 12-procentowy PIT od dochodu, który jest obliczany po odjęciu kosztów, niż równowartość ryczałtu od całości przychodów.
Sytuacja zmienia się, gdy roczne dochody przedsiębiorcy przekroczą 120 tysięcy złotych. W takim przypadku ryczałt staje się bardziej atrakcyjny, gdyż dochody powyżej tej kwoty podlegają wyższej stawce skali podatkowej – 32% PIT. Dodatkowo, w przeciwieństwie do ryczałtu, konieczne jest doliczenie 9-procentowej składki zdrowotnej, która jest liczona od dochodu, a nie stanowi stałej kwoty, jak to ma miejsce w przypadku ryczałtowców.
Jednakże, warto zauważyć, że ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie uprawnia do tak wielu odliczeń, jakie dostępne są przy wyborze opodatkowania według skali podatkowej lub liniowego PIT na poziomie 19 procent. Dla pełnego obrazu sytuacji, należy odnieść się do zestawienia przedstawionego w poniższej, gdzie wyszczególnione są dostępne preferencje podatkowe dla różnych form opodatkowania.
Z jakich preferencji można skorzystać w 2024 r.
| Rodzaj odliczenia | Skala podatkowa PIT (stawki 12% i 32%) | Liniowy 19-proc. PIT | Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (stawki od 2% do 17%) |
|---|---|---|---|
| Odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne | Nie | Tak, od dochodu lub jako koszt uzyskania przychodu, ale nie więcej niż 11 600 zł rocznie | Tak, od przychodu można odliczyć 50% zapłaconych składek zdrowotnych |
| Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne | Tak | Tak | Tak |
| Kwota wolna od podatku | Tak, 30 tys. zł dochodu rocznie | Nie | Nie |
| Koszty uzyskania przychodu | Tak | Tak | Nie |
| Odliczenie od dochodu podatkowej straty z lat poprzednich | Tak | Tak | Nie, ale można odliczyć stratę za poprzednie lata, w których podatnik płacił PIT według skali lub liniowy |
| Wspólne rozliczenie z małżonkiem lub jako samotny rodzic | Tak | Nie | Nie |
| Odliczenie darowizn na cele: działalności pożytku publicznego, kultu religijnego (nie więcej niż 6% dochodu) oraz darowizn na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła (w pełnej kwocie) | Tak | Nie | Tak |
| Odliczenie darowizn na cele kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe (nie więcej niż 6% dochodu) | Tak | Tak | Tak |
| Ulga dla krwiodawców | Tak | Nie | Tak |
| Ulga prorodzinna | Tak | Nie | Nie |
| Ulga rehabilitacyjna | Tak | Nie | Tak |
| Ulga termomodernizacyjna | Tak | Tak | Tak |
| Ulga na internet | Tak | Nie | Tak |
| Ulgi zero PIT | Tak | Tak | Tak |
| Ulga B+R | Tak | Tak | Nie |
| Ulga na innowacyjnych pracowników | Tak | Tak | Nie |
| Ulga IP Box | Tak | Tak | Nie |
| Ulga na zabytki | Tak | Tak | Tak |
| Ulga na prototyp | Tak | Tak | Nie |
| Ulga na robotyzację | Tak | Tak | Nie |
| Ulga na ekspansję | Tak | Tak | Nie |
| Ulga sponsoringowa | Tak | Tak | Nie |
| Ulga na zakup terminala płatniczego | Tak | Tak | Tak |
| Wpłaty na IKZE | Tak | Tak | Tak |
Zasady ogólne
Generalne zasady opodatkowania dochodów z PIT według skali podatkowej mogą być atrakcyjne dla przedsiębiorców ponoszących znaczące koszty operacyjne, takie jak zakupy towarów lub wynagrodzenia pracowników. Kluczową kwestią dla tych przedsiębiorców jest brak możliwości odliczenia 9-procentowej składki na ubezpieczenie zdrowotne, która jest obliczana od ich dochodu. Aczkolwiek, przedsiębiorcy mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tysięcy złotych rocznie oraz z niższej, 12-procentowej stawki podatkowej. Czy takie rozwiązanie rekompensuje obciążenie związane ze składką zdrowotną? To zależy od indywidualnej sytuacji finansowej przedsiębiorcy.
Konieczne jest szczegółowe rozważenie, czy przedsiębiorca nie osiąga równocześnie innych dochodów, które również podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej, takich jak wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia czy emerytura. Takie dochody należy zsumować w zeznaniu podatkowym za 2024 rok, co może skutkować przekroczeniem progu dochodowego w wysokości 120 tysięcy złotych i podleganiem wyższej, 32-procentowej stawce podatkowej.
Opodatkowanie według skali umożliwia skorzystanie z różnorodnych ulg i preferencji podatkowych niedostępnych w innych formach opodatkowania. Przykłady to możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem, rozliczenie preferencyjne dla osób samotnie wychowujących dzieci, czy też ulga prorodzinna. Ponadto, przedsiębiorcy mają dostęp do specjalnych preferencji podatkowych dedykowanych działalności gospodarczej, w tym ulg na działania badawczo-rozwojowe, inwestycje w robotyzację, wsparcie działalności kulturalnej oraz inicjatyw sportowych. Wszystkie te opcje przedstawiono w tabeli Z jakich preferencji można skorzystać w 2024 r., do której należy się odnieść, aby uzyskać pełniejszy obraz dostępnych korzyści.
Skala podatkowa vs. liniowy PIT
Skala podatkowa może być korzystna dla osób ponoszących wysokie koszty. Liniowy PIT, z kolei, staje się bardziej opłacalny przy dochodach znacznie przekraczających 120 tys. zł rocznie. Warto jednak zauważyć, że liniowy PIT oferuje możliwość odliczenia części składki zdrowotnej.
Podatek liniowy w ostatnim czasie może wydawać się mniej atrakcyjny, głównie z powodu obniżki dolnej stawki podatkowej do 12%. Ta zmiana sprawia, że 19-procentowa stawka liniowego PIT jest wyższa niż najniższa stawka podatkowa. Ponadto, osoby rozliczające się tą metodą nie korzystają z kwoty wolnej od podatku, wynoszącej rocznie 30 tysięcy złotych.
Jednakże, liniowy PIT ma swoje zalety. Składka zdrowotna dla przedsiębiorców opłacających liniowy PIT wynosi zaledwie 4,9% dochodu, co jest znacznie mniej niż 9% obowiązujące przy skali podatkowej. W efekcie, całkowite obciążenie podatkowe wynosi 23,9% dochodu. Korzystnym rozwiązaniem jest możliwość odliczenia części składki zdrowotnej, do kwoty rocznej 11 600 zł w 2024 roku. Przedsiębiorcy mogą zaliczyć składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodu, co przynosi oszczędności na samej składce, lub odliczyć ją od dochodu.
Zastosowanie składki zdrowotnej jako kosztu uzyskania przychodów jest bardziej opłacalne, ponieważ obniża dochód, od którego naliczana jest składka. Dzięki temu, im niższy dochód, tym mniejsza składka zdrowotna. Tego rodzaju oszczędności nie osiągniemy, odliczając składkę od dochodu.
Liniowy PIT staje się korzystny dla przedsiębiorców osiągających roczne dochody znacznie wyższe niż 120 tysięcy złotych. Wówczas lepiej jest opłacać 23,9% od całego dochodu, z możliwością odliczenia części składki zdrowotnej, niż płacić 32% PIT od dochodów przekraczających ten próg, nie mając możliwości odliczenia składki zdrowotnej.
Choć liniowy PIT nie oferuje tak wielu ulg podatkowych jak skala podatkowa, w tym ulg prorodzinnych czy możliwości wspólnego rozliczania z małżonkiem, to jednak dostępne są inne formy ulg, takie jak ulga termomodernizacyjna i inne specyficzne dla przedsiębiorców. Szczegółowy wykaz dostępnych preferencji podatkowych przedstawiony jest w tabeli Z jakich preferencji można skorzystać w 2024 r..
Warto jednak zauważyć, że liniowy PIT nie jest dostępny dla dochodów uzyskanych z umów zlecenia. Jest to opcja przeznaczona wyłącznie dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.
Jakie są obowiązki prawne osób prowadzących działalność gospodarczą?
przeczytaj na naszym blogu
PIT 0
Decyzja o wyborze formy opodatkowania dochodów na rok 2024 nie jest związana z tak zwanymi ulgami zero PIT, gdyż są one dostępne dla przedsiębiorców niezależnie od wybranej metody opodatkowania, z wyjątkiem karty podatkowej.
Dla przedsiębiorców rozliczających się zarówno według skali podatkowej PIT (z stawkami 12% i 32%), jak i dla tych, którzy zdecydują się na liniowy PIT w wysokości 19% lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, przewidziano serię ulg podatkowych. Do nich należą m.in. ulga dla rodziców wychowujących przynajmniej czworo dzieci, ulga dla seniorów pozostających w aktywności zawodowej oraz ulga dla osób, które powróciły do kraju z zagranicy. O szczegółach tych ulg informują odpowiednie artykuły ustawy o PIT: art. 21 ust. 1 pkt 153, art. 21 ust. 1 pkt 154 oraz art. 21 ust. 1 pkt 12.
Jednakże, ulga dla młodych osób do 26. roku życia nie jest dostępna dla dochodów generowanych z działalności gospodarczej. Ulga ta ma zastosowanie do innych rodzajów przychodów, które są szczegółowo wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, pozwalając młodym osobom korzystać z niej w odniesieniu do innych źródeł dochodów.
Podsumowanie
Decyzja o wyborze formy opodatkowania na 2024 rok wymaga dokładnej analizy indywidualnej sytuacji przedsiębiorcy. Różnice między dostępnymi opcjami mogą mieć znaczący wpływ na wysokość ostatecznego obciążenia podatkowego, dostępne ulgi oraz odliczenia. Złożenie oświadczenia w wymaganym terminie umożliwia zachowanie kontroli nad procesem rozliczeń z fiskusem i potencjalnie może przynieść znaczące oszczędności.