Podatki w Arabii Saudyjskiej to kluczowa kwestia dla Polaków pracujących w tym kraju. Choć nie obowiązuje tam PIT, ważne jest zrozumienie zasad rezydencji i rozliczeń podatkowych.
Jednak uwaga! Osoby pozostające polskimi rezydentami podatkowymi muszą rozliczać swoje dochody w Polsce według obowiązujących stawek PIT (12% i 32%).
Arabia Saudyjska to pustynny kraj wielkich możliwości. W ostatnich latach gwałtownie się rozwija inwestując zarówno w swój sektor wydobycia, przetwarzania i sprzedaży ropy naftowej jak i w inne technologie mające uniezależnić go za kilkadziesiąt lat od tego surowca.
Tym co zaskakuje ekspatów przyjeżdżających do tego kraju, poza temperaturą, jest bezpieczeństwo, gościnność, świetna komunikacja i wysoki standard życia. Wrażenie robią również roznoszące się po ulicach zapachy perfum i kadzideł.
Tym jednak co zaskakuje najbardziej jest brak podatku dochodowego i VAT na podstawowe produkty. Jednak w dalszej części naszego cyklu o podatkowych aspektach życia i pracy w Arabii Saudyjskiej wykażemy, że podatki w Arabii Saudyjskiej mogą okazać się to również pułapką.
Planujesz pracę w Arabii Saudyjskiej? Pamiętaj o podatkach i ubezpieczeniu społecznym po stronie polskiej. Biuro Precyzja służy pomocą.
Zadzwoń: WhatsApp
Praca w Arabii Saudyjskiej kusi wielu Polaków m.in. wysokimi zarobkami i brakiem opodatkowania lokalnych wynagrodzeń. Zanim jednak zdecydujemy się na relokację, warto zrozumieć konsekwencje podatkowe – zarówno w Polsce, jak i w Arabii Saudyjskiej. Poniżej przedstawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące systemów podatkowych obu krajów, zasad rezydencji podatkowej, obowiązków wobec fiskusa, ubezpieczeń społecznych oraz sposobów unikania podwójnego opodatkowania. Artykuł ma charakter praktycznego przewodnika, przygotowanego przez ekspertów Biura Precyzja, w oparciu o oficjalne źródła (Ministerstwo Finansów, ZUS, GUS, a także saudyjskie instytucje, np. Zakat, GOSI, Tax and Customs Authority – ZATCA).
System podatkowy: podatki w Polsce vs. podatki w Arabii Saudyjskiej
Polska – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT):
Polska posiada progresywny system opodatkowania dochodów osobistych. W latach 2024–2025 obowiązują dwie stawki PIT: 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie (z uwzględnieniem kwoty wolnej efektywnie ok. 30 000 zł), oraz 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł.
Dla przykładu, osoba zarabiająca 150 000 zł zapłaci około 10 800 zł + 32% od kwoty powyżej 120 000 zł. Warto dodać, że niektóre rodzaje dochodów opodatkowane są odrębnymi stawkami liniowymi – np. działalność gospodarcza osób fizycznych może być opodatkowana liniowo 19% zamiast skali.
W Polsce rezydenci podatkowi podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu – oznacza to, że co do zasady muszą rozliczyć w Polsce całość swoich dochodów, niezależnie od kraju ich uzyskania.
Arabia Saudyjska – brak podatku dochodowego od osób fizycznych:
Podatki w Arabii Saudyjskiej różnią się od polskiego systemu, ponieważ, w przeciwieństwie do Polski, Arabia Saudyjska nie pobiera klasycznego podatku dochodowego od wynagrodzeń pracowniczych. Osoby osiągające dochody wyłącznie ze stosunku pracy w Arabii Saudyjskiej nie płacą podatku dochodowego od tych zarobków.
Saudyjski system podatkowy koncentruje się na innych daninach – np. podatku od osób prawnych (standardowo 20% od zysków przedsiębiorstw) czy podatku od wartości dodanej (VAT, obecnie 15%). Istnieje również islamska danina religijna zakat (2,5% od wartości aktywów netto), którą objęci są jednak głównie obywatele saudyjscy oraz podmioty należące do Saudyjczyków.
Dla cudzoziemców pracujących na etacie kluczowa informacja jest taka, że ich wynagrodzenia nie są w Arabii Saudyjskiej opodatkowane PIT. Nawet dochody wysokiej klasy specjalistów, inżynierów czy menedżerów przyjeżdżających do pracy w Rijadzie czy Dżuddzie nie podlegają tam opodatkowaniu dochodowemu.
Warto jednak zauważyć, że brak podatku od wynagrodzeń nie oznacza braku żadnych obciążeń. Arabia Saudyjska w ostatnich latach wprowadziła np. opłaty związane z zatrudnianiem cudzoziemców (tzw. „levy” – opłaty za przedłużenie pozwoleń na pracę i pobyt pracowników zagranicznych oraz za ich osoby towarzyszące). Choć nie są to podatki dochodowe, stanowią dodatkowy koszt związany z pracą w tym kraju, ponoszony bezpośrednio przez pracodawcę lub pośrednio przez pracownika. Niemniej, z perspektywy czysto podatkowej, dochody z pracy w Arabii Saudyjskiej dla osoby fizycznej są wolne od podatku dochodowego, co czyni ten kierunek atrakcyjnym finansowo.
Zasady rezydencji podatkowej w Polsce i w Arabii Saudyjskiej
Rezydencja podatkowa w Polsce: To, czy polski pracownik zatrudniony za granicą nadal będzie traktowany jak polski rezydent podatkowy, ma kluczowe znaczenie dla jego rozliczeń. Zgodnie z polskim prawem (art. 3 ust. 1a ustawy o PIT), za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce – a więc rezydenta podatkowego Polski – uważa się taką, która spełnia co najmniej jeden z dwóch warunków:
- posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych), lub
- przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Innymi słowy, jeśli wyjeżdżamy do Arabii Saudyjskiej, ale pozostawiamy w kraju rodzinę, dom, interesy gospodarcze (np. prowadzimy tu firmę) – polski fiskus może uznać, że nasz ośrodek interesów życiowych nadal jest w Polsce, nawet jeśli fizycznie spędzimy za granicą większość roku. Również krótszy pobyt w Polsce (np. urlopy) sumujący się do ponad 183 dni w roku automatycznie czyni nas polskim rezydentem. Bycie polskim rezydentem oznacza nieograniczony obowiązek podatkowy – podlegamy opodatkowaniu w Polsce od całości dochodów z kraju i zagranicy.
Rezydencja podatkowa w Arabii Saudyjskiej
Arabia Saudyjska również definiuje pojęcie rezydenta podatkowego, choć – co istotne – samo posiadanie statusu rezydenta w Arabii nie skutkuje podatkiem od pensji, lecz ma znaczenie w kontekście ewentualnego opodatkowania innych dochodów lub zastosowania umów międzynarodowych. Zgodnie z saudyjskim prawem podatkowym (informacje ZATCA), za rezydenta Arabii Saudyjskiej uznaje się osobę fizyczną, która:
- posiada stałe miejsce zamieszkania na terytorium Arabii Saudyjskiej i przebywa w kraju co najmniej 30 dni w danym roku podatkowym (dni pobytu mogą być kolejne lub rozdzielone), lub
- przebywa w Arabii Saudyjskiej łącznie przez minimum 183 dni w roku podatkowym (nawet jeśli nie ma stałego domu w Arabii).
Przez stałe miejsce zamieszkania rozumie się np. wynajęte lub posiadane mieszkanie dostępne przez min. rok. Co ważne, obywatelstwo nie ma znaczenia – cudzoziemiec może stać się rezydentem podatkowym Arabii, jeśli spełni powyższe kryteria. W praktyce wielu Polaków przenoszących się do pracy na Bliskim Wschodzie będzie zatem spełniać przesłanki rezydencji zarówno polskiej, jak i saudyjskiej. Powstaje wówczas tzw. podwójna rezydencja – sytuacja, którą rozwiązują umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (o tym w dalszej części).
Konsekwencje zmiany rezydencji
Jeśli w wyniku wyjazdu do pracy przestaniemy być polskim rezydentem (np. wyniesiemy ośrodek interesów życiowych za granicę i spędzimy w Polsce <183 dni), to w Polsce staniemy się nierezydentem. Jako nierezydenci podlegamy tutaj jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu – rozliczamy w Polsce tylko dochody osiągnięte na terytorium Polski, a zagraniczne zarobki pozostają poza zakresem polskiego opodatkowania.
Przykładowo, osoba która przeniosła na stałe miejsce zamieszkania do Arabii Saudyjskiej i nie spełnia już kryteriów rezydencji w Polsce, nie musi w Polsce wykazywać ani opodatkowywać dochodów z saudyjskiej pensji. Z kolei w samej Arabii Saudyjskiej, mimo uzyskania statusu rezydenta, w dalszym ciągu nie zapłaci podatku od wynagrodzenia (gdyż taki podatek tam nie występuje).
Jeśli jednak ktoś pozostaje polskim rezydentem podatkowym podczas pracy w Arabii (np. nie dopełni warunków definitywnej zmiany rezydencji), będzie musiał rozliczać się w Polsce z dochodów saudyjskich w trybie przewidzianym dla dochodów zagranicznych. Może również dojść do sytuacji, że oba kraje uznają taką osobę za rezydenta jednocześnie – wtedy zastosowanie mają reguły kolizyjne z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzw. tie-breaker rules). Zgodnie z art. 4 ust. 2 polsko-saudyjskiej umowy, podwójną rezydencję rozstrzyga się kolejno w oparciu o:
- Stałe miejsce zamieszkania – osoba jest uznawana za rezydenta tego państwa, w którym ma stałe miejsce zamieszkania; jeśli ma je w obu krajach, to
- Ośrodek interesów życiowych – decydują powiązania osobiste i ekonomiczne (gdzie znajduje się centrum jej interesów życiowych);
- Jeśli nadal nierozstrzygnięte – miejsce zwykłego pobytu (gdzie zazwyczaj przebywa);
- Jeśli wciąż nierozstrzygnięte – decyduje obywatelstwo (obywatelem którego kraju jest).
Kiedy zostaje się rezydentem?
Dopiero gdy te kryteria nie przyniosą jednoznacznej odpowiedzi, władze podatkowe państw mogą porozumieć się co do statusu danej osoby. W praktyce, zastosowanie tych zasad pozwala określić, gdzie finalnie będziemy traktowani jako rezydent do celów podatkowych. Dla Polaka, który np. przeniósł całe życie rodzinne do Arabii Saudyjskiej i wynajął tam mieszkanie, a w Polsce nie ma już domu – umowa wskaże Arabię Saudyjską jako państwo rezydencji podatkowej (stałe miejsce zamieszkania i ośrodek interesów życiowych są w Arabii). Dzięki temu Polska uzna taką osobę za nierezydenta (mimo że formalnie mógłby spełniać pewne kryteria rezydencji też w Polsce).
Kluczowe jest zatem odpowiednie udokumentowanie swojej sytuacji – np. uzyskanie saudyjskiego certyfikatu rezydencji podatkowej (potwierdzającego, że dana osoba jest rezydentem Arabii Saudyjskiej według lokalnego prawa), wymeldowanie z Polski, itp. – aby w razie wątpliwości móc wykazać, jaki status nam przysługuje.
Zawsze jednak sugerujemy dokładne przedyskutowanie tej tematyki z doradcą podatkowym, aby nie zostać zaskoczonym przez tą niełatwą tematykę.