Planujesz prowadzenie firmy we Francji lub już działasz na tym rynku jako przedsiębiorca? Zanim wystawisz pierwszą fakturę lub podpiszesz umowę z klientem, musisz znać obowiązkowe numery identyfikacyjne: SIRET, SIREN, RCS, EORI i inne. Ten przewodnik pomoże Ci zrozumieć, które z nich są wymagane, do czego służą i jak je zdobyć. Dowiesz się również, jakie dokumenty przygotować oraz gdzie i kiedy zgłosić dane swojej firmy, by legalnie i sprawnie działać na rynku francuskim.
Wyobraź sobie Magdę, polską graficzkę freelancerkę, która marzy o rozszerzeniu swojej działalności na słoneczną Francję. Początkowo widzi tylko Lazurowe Wybrzeże i croissanty, ale szybko zderza się z francuską biurokracją. Numer Siret, SIREN, RCS, EORI… To brzmi jak szyfry! Z pomocą tego przewodnika Magda, a także Ty, dowiesz się, czym są te tajemnicze ciągi cyfr i liter i jak pewnie ruszyć na podbój francuskiego rynku.
Prowadzisz JDG i zarabiasz za granicą? Pracujesz na A1? Skorzystaj z jedynego na rynku pakietu Księgowość + Zaświadczenie A1 – zyskaj spokój, pewność i pełną zgodność z przepisami w Polsce i za granicą. Zdejmujemy Ci z barków biurokrację, byś mógł skupić się na zarabianiu.
Zadzwoń do nas
i uzyskaj bezpłatną konsultację
Numer SIREN (Système d’Identification du Répertoire des Entreprises)
Co to jest?
Numer SIREN to podstawowy francuski numer identyfikacyjny dla każdej firmy i organizacji. Jest to unikalny, 9-cyfrowy numer, nadawany przez INSEE (Narodowy Instytut Statystyki i Studiów Ekonomicznych) każdej jednostce prawnej (firmie, stowarzyszeniu, oddziałowi itp.) w momencie jej rejestracji. Numer SIREN jest stały i niezmienny przez cały okres istnienia podmiotu, nawet w przypadku zmiany formy prawnej, adresu czy branży. Jest to odpowiednik polskiego numeru NIP w kontekście ogólnej identyfikacji podmiotu gospodarczego, choć jego zastosowanie we Francji jest szersze niż samego NIP-u w Polsce.
Do czego służy i jak go używać?
Numer SIREN jest Twoim głównym identyfikatorem w kontaktach z administracją publiczną we Francji. Jest niezbędny do:
- Rejestracji firmy.
- Składania deklaracji podatkowych i ubezpieczeniowych.
- Wszelkich korespondencji z urzędami, bankami czy kontrahentami.
- Figurowania w oficjalnych rejestrach.
Jest to numer publiczny, więc powinien być umieszczany na wszystkich oficjalnych dokumentach firmy, takich jak faktury, oferty, umowy czy strona internetowa.
Jak uzyskać?
Numer SIREN jest nadawany automatycznie podczas procesu rejestracji działalności gospodarczej we Francji. Centralnym punktem do załatwiania formalności jest obecnie Guichet Unique (okienko kompleksowej obsługi), które zastąpiło dotychczasowe Centra Formalności dla Przedsiębiorstw (CFE). Po zarejestrowaniu działalności, INSEE przesyła numer SIREN.
Numer SIRET (Système d’Identification du Répertoire des Établissements)
Co to jest?
Numer SIRET to rozszerzenie numeru SIREN. Składa się z 14 cyfr: 9 cyfr numeru SIREN, a następnie 5 cyfr identyfikujących konkretną placówkę firmy (NIC – Numéro Interne de Classement). Numer SIRET identyfikuje każdą fizyczną lokalizację, w której firma prowadzi działalność (np. główna siedziba, oddziały, magazyny, biura). Jeśli firma ma kilka placówek, każda z nich będzie miała ten sam numer SIREN, ale inny numer NIC, co w konsekwencji da unikalny numer SIRET dla każdej lokalizacji.
Do czego służy i jak go używać?
Numer SIRET jest używany do identyfikacji konkretnej placówki firmy. Jest on niezbędny do:
- Lokalnych rozliczeń podatkowych (np. podatek od nieruchomości).
- Rejestracji w lokalnych urzędach.
- Wszystkich dokumentów związanych z daną placówką.
Podobnie jak SIREN, SIRET jest numerem publicznym i powinien być umieszczany na dokumentach dotyczących danej placówki. Magda, która początkowo działa z jednego biura, będzie miała jeden numer SIRET. Gdyby w przyszłości otworzyła drugie biuro w Marsylii, jej firma będzie miała nadal jeden SIREN, ale dwa numery SIRET (po jednym dla każdej lokalizacji).
Jak uzyskać?
Numer SIRET jest również nadawany automatycznie przez INSEE po rejestracji firmy i jej placówek.
Numer VAT UE (Numéro de TVA intracommunautaire)
Co to jest?
Francuski numer VAT UE (Numéro de TVA intracommunautaire) jest odpowiednikiem unijnego NIP-u europejskiego. Jest to unikalny numer identyfikacyjny na potrzeby podatku VAT, wymagany przy transakcjach wewnątrz Unii Europejskiej. Składa się z prefiksu kraju (FR dla Francji), a następnie z 2 cyfr weryfikacyjnych i 9 cyfr numeru SIREN (co daje łącznie 13 znaków).
Do czego służy?
Numer VAT UE jest kluczowy dla firm, które:
- Sprzedają towary lub usługi kontrahentom w innych krajach członkowskich UE (transakcje wewnątrzwspólnotowe).
- Nabywają towary lub usługi od kontrahentów z innych krajów UE.
- Chcą wystawiać faktury unijne ze stawką 0% VAT.
- Chcą weryfikować status VAT swoich unijnych kontrahentów w systemie VIES.
Jeśli Twoja firma korzysta ze zwolnienia z VAT (np. jako mikroprzedsiębiorca o niskich obrotach – micro-entreprise), co jest popularne we Francji dla wielu freelancerów, możesz nie otrzymać tego numeru automatycznie. Jednak jeśli planujesz transakcje międzynarodowe w ramach UE, warto rozważyć rejestrację jako płatnik VAT, aby go uzyskać.
Jak uzyskać?
Numer VAT UE jest zazwyczaj nadawany automatycznie przez francuski urząd skarbowy (Service des Impôts des Entreprises – SIE) po zarejestrowaniu firmy i zgłoszeniu się do VAT. Jeśli nie zostanie nadany automatycznie, możesz złożyć wniosek do swojego urzędu skarbowego.
Numer RCS (Registre du Commerce et des Sociétés) / RM (Répertoire des Métiers)
Co to jest?
Numer RCS (Registre du Commerce et des Sociétés) to numer nadawany przy wpisie do francuskiego rejestru handlowego, prowadzonego przez sądy handlowe (Greffe du Tribunal de Commerce). Jest to odpowiednikiem polskiego KRS w kontekście rejestru handlowego, ale we Francji firmy mogą być rejestrowane w różnych rejestrach w zależności od ich charakteru.
Dla rzemieślników i artystów istnieje Répertoire des Métiers (RM), prowadzony przez Izby Rzemieślnicze (Chambre de Métiers et de l’Artisanat).
Kto go potrzebuje?
Obowiązek rejestracji w RCS dotyczy większości spółek handlowych (np. SARL – sp. z o.o., SA – spółka akcyjna, SAS – uproszczona spółka akcyjna) oraz niektórych jednoosobowych działalności gospodarczych prowadzących działalność handlową.
Działalności rzemieślnicze (np. piekarze, fryzjerzy, hydraulicy) muszą zarejestrować się w Répertoire des Métiers (RM).
Magda, jako graficzka freelancerka, w początkowej fazie może działać jako micro-entreprise i nie będzie musiała rejestrować się w RCS ani RM. Gdyby jednak założyła agencję graficzną w formie SARL, wpis do RCS byłby obowiązkowy.
Do czego służy?
Numer RCS lub RM świadczy o formalnym zarejestrowaniu firmy we Francji i potwierdza jej legalne istnienie. Informacje z tych rejestrów są publiczne i można je sprawdzić online, co buduje zaufanie u kontrahentów. Numer ten powinien być umieszczany na wszystkich oficjalnych dokumentach firmy, takich jak faktury, stopki firmowe czy strona internetowa.
Jak uzyskać?
Wpis do RCS lub RM następuje po złożeniu odpowiednich dokumentów w Guichet Unique. Procedura może być bardziej skomplikowana niż w przypadku jednoosobowej działalności, często wymaga udziału notariusza (zwłaszcza przy zakładaniu spółek kapitałowych) i wiąże się z opłatami rejestracyjnymi.
Numer EORI (Economic Operators’ Registration and Identification)
Co to jest i kto go potrzebuje?
Numer EORI (Economic Operators’ Registration and Identification) to numer identyfikacyjny wymagany w kontaktach z organami celnymi na terenie Unii Europejskiej. Jeśli Twoja firma planuje import towarów spoza UE lub eksport towarów poza Unię, będzie potrzebować numeru EORI. Od 2009 roku EORI jest obowiązkowy przy dokonywaniu odpraw celnych we wszystkich krajach unijnych – dotyczy to każdego rodzaju operacji celnej: importu, eksportu czy tranzytu. Bez aktywnego numeru EORI firma nie będzie mogła zgłosić towarów do odprawy celnej ani dopełnić formalności związanych z cłem.
Jak działa EORI?
Numer EORI jest unikatowy w skali całej UE – każde przedsiębiorstwo otrzymuje tylko jeden taki numer, niezależnie od kraju członkowskiego. Numer ten funkcjonuje wyłącznie na potrzeby celne i stanowi wspólny punkt referencyjny w relacjach z urzędami celnymi w dowolnym państwie członkowskim.
Dla firm zarejestrowanych we Francji nadawaniem EORI zajmuje się francuski urząd celny (Douane). Numer zwykle zawiera kod kraju (dla Francji prefiks FR), po którym następuje ciąg cyfr – często bazuje on na krajowym numerze podatkowym firmy (SIREN), rozszerzonym do standardu unijnego.
Co ważne, jeden numer EORI obowiązuje we wszystkich krajach UE, więc jeśli firma posiada już EORI nadany np. w Polsce, to prowadząc działalność we Francji posługuje się tym samym numerem. Nowo założona firma francuska, planująca handel z krajami spoza UE, musi złożyć wniosek o nadanie EORI przed pierwszą odprawą celną.
Podsumowanie:
Dla większości przedsiębiorców działających wyłącznie na rynku wewnętrznym UE numer EORI nie będzie potrzebny. Jednak jeśli zamierzasz importować towary spoza UE lub eksportować je poza Unię, uzyskanie EORI jest absolutną koniecznością – zapewnia płynne przejście przez procedury celne i jest wymagane prawnie. Proces rejestracji EORI we Francji polega na wypełnieniu formularza zgłoszeniowego (dostępnego na stronie francuskiej administracji celnej) i może potrwać kilka dni do paru tygodni, dlatego warto zadbać o to z wyprzedzeniem przed planowaną transakcją eksportową/importową.